Amortyzacja samochodu w 3 krokach. Jak amortyzować aby nie stracić?

Co to jest amortyzacja samochodu?

Prowadząc działalność gospodarczą nawet na niewielką skalę, trudno wyobrazić sobie przedsiębiorstwo funkcjonujące bez samochodu. Użytkowanie pojazdu, tak jak innych środków trwałych, jest związane z eksploatacją. Amortyzacja samochodu polega na zmniejszeniu wartości środka trwałego w określonym czasie na skutek jego używania lub starzenia się.

Jak dokonywane odpisów amortyzacyjnych? Dokonywanie odpisów amortyzacyjnych następuje w sposób systematyczny przez planowane rozłożenie wartości pojazdu na ustalony okres amortyzacji.

Metody amortyzacji samochodu

Właściciele samochodów osobowych mogą dokonać odpisów amortyzacyjnych metodą:

• liniową,
• indywidualną,
• jednorazową.

Warto podejść do decyzji rozważnie, ponieważ wybrana metoda będzie obowiązywała aż do momentu pełnej amortyzacji samochodu.

Amortyzacja liniowa

Metoda liniowa to standardowy sposób ujęcia amortyzacji, który zakłada równomierne zużywanie się środka trwałego podczas trwania okresu eksploatacji. Odpisów z tytułu amortyzacji dokonuje się od miesiąca następującego po miesiącu wprowadzenia pojazdu do ewidencji środków trwałych. Dla samochodów zarówno osobowych, jak i ciężarowych roczna stawka amortyzacyjna odpowiada 20% wartości początkowej pojazdu. Oznacza to zużywanie się środka trwałego przez okres pięciu lat. Przyjmując, że wartość samochodu wynosi 45 000 zł, przy rocznej stawce w wysokości 20% podatnik co roku będzie dokonywał amortyzacji na sumę 9000 zł.

Amortyzacja jednorazowa

Jednorazowa amortyzacja samochodu może być stosowana wyłącznie w przypadku pojazdów osobowych o wartości nieprzekraczającej 10 000 PLN. Jeśli właściciel samochodu zalicza się do czynnych podatników VAT, to podana kwota jest kwotą netto. Dla osób zwolnionych z VAT – kwotą brutto. Z metody jednorazowej amortyzacji mogą korzystać również właściciele samochodów innych niż osobowe, np. samochodów ciężarowych, na zasadach określonych ustawą¹.

Amortyzacja indywidualna

Ustalenie indywidualnej stawki amortyzacji jest możliwe dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, które zostały wprowadzone do ewidencji przedsiębiorcy po raz pierwszy. Należy mieć na uwadze, że okres amortyzacji samochodu osobowego nie może być krótszy niż 30 miesięcy. Gdy pojazd był użytkowany co najmniej 6 miesięcy przed jego nabyciem, podatnik może skorzystać ze skrócenia czasu amortyzacji do 2,5 roku. Tym samym maksymalna stawka amortyzacyjna wynosi nie więcej niż 40% wartości pojazdu.

Jak amortyzować samochód o wartości powyżej 20 000 EUR?

Ustawodawca nie dopuszcza zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do kosztów podatkowych w części ustalonej od wartości pojazdu, która przekracza kwotę 20 000 EUR. Ograniczenia w naliczaniu kosztów odnoszą się także do dobrowolnego ubezpieczenia samochodu². Może to być np. ubezpieczenie AC, którego wysokość jest uzależniona od wartości pojazdu. W przypadku polis OC i NNW wysokość składek ubezpieczeniowych może zostać zaliczona do kosztów.

Posiadacze samochodów elektrycznych mogą skorzystać z wyższych limitów odpisów amortyzacyjnych niż w przypadku tradycyjnych pojazdów. Zgodnie z obowiązującym prawem z kosztów zostały wyłączone odpisy z tytułu zużycia w części ustalonej od wartości samochodu przekraczającej 30 000 EUR.

Amortyzacja samochodu a jego przeznaczenie

Prywatny samochód, który nie został wprowadzony do ewidencji jako środek trwały, co do zasady nie podlega amortyzacji. W przypadku wykorzystywania auta także do celów firmowych zezwala się uwzględnić w kosztach podatkowych wydatki z tytułu użytkowania samochodu. Warunkiem jest prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu nazywanej kilometrówką, która powinna być ustalana dla każdego miesiąca oddzielnie.

W przypadku samochodu wykorzystywanego w celach mieszanych podatnik ma prawo odliczenia 50% naliczonego podatku VAT z tytułu poniesionych wydatków. Nie ma to jednak wpływu na dokonywanie odpisów amortyzacyjnych. Właściciel może przeprowadzić amortyzację, o ile samochód osobowy funkcjonuje w ewidencji jako środek trwały i jest przeznaczony na potrzeby działalności gospodarczej.

Co musi wiedzieć każdy przedsiębiorca?

Zarządzanie działalnością gospodarczą nie jest łatwym zadaniem. Będąc przedsiębiorcą, trzeba mieć na uwadze kilka sytuacji, od których uzależnione jest prawo do dokonania odpisów amortyzacyjnych. Zawieszenie działalności gospodarczej jest równoznaczne z zaprzestaniem amortyzacji środka trwałego i tym samym dokonywaniem odpisów amortyzacyjnych.

W przypadku darowizny beneficjent ma prawo kontynuować amortyzację po darczyńcy pod warunkiem przyjęcia:

1. takiej samej wartości początkowej,
2. stawki amortyzacyjnej.

Zgodnie z zasadą kontynuacji aktualny właściciel pojazdu jest zobowiązany uwzględnić wysokość uprzednio dokonanych odpisów z tytułu zużycia samochodu oraz konsekwentnie stosować wybraną metodę amortyzacji.