Zgromadzenie odpowiedniego kapitału obrotowego może stanowić trudność dla przedsiębiorcy, szczególnie w początkowej fazie prowadzenia biznesu. To dobry moment, aby pomyśleć o dotacji, czyli bezzwrotnej pomocy finansowej. Przedsiębiorcy najczęściej zgłaszają się po nią do instytucji czerpiących fundusze z budżetów państwa oraz Unii Europejskiej – składają tam odpowiedni wniosek i czekają na jego rozpatrzenie, które odbywa się najczęściej w formie konkursu.
Ale dofinansowanie dla firm to nie tylko dotacje. To także nisko oprocentowane pożyczki i kredyty, fundusze prywatnych inwestorów, finansowanie społecznościowe (crowdfunding) czy choćby emisja papierów wartościowych. Jeśli chcemy, aby na nasze konto firmowe wpłynęły dodatkowe pieniądze, warto sprawdzić wszystkie możliwe źródła dofinansowania.
Jakie są możliwości dofinansowania dla firm w 2018 roku?
Jak rozumieć zwrot „dofinansowanie dla firm”?
Dofinansowanie dla działalności gospodarczej to pozyskanie środków na nowe inwestycje i szeroko pojęty rozwój firmy – najczęściej na nowy sprzęt lub działania związane z promocją przedsiębiorstwa.
W niektórych przypadkach dotacja nie polega na otrzymaniu pieniędzy, ale na pozyskaniu nowego pracownika w postaci stażysty opłacanego przez Urząd Pracy. To dobre rozwiązanie dla osób, które zdecydowały się na samozatrudnienie, lecz ze względów finansowych nie mogą jeszcze pozwolić sobie na zatrudnienie kogokolwiek.
Dotacje dla firm w 2018 roku można uzyskać z funduszy pochodzących ze środków państwowych z Urzędu Pracy. Do dyspozycji mamy też fundusze z Unii Europejskiej. Warto się pośpieszyć, ponieważ od 2020 roku szykują się zmiany w przyznawaniu bezzwrotnych dotacji. Według wiceministra rozwoju Jerzego Kwiecińskiego największe szanse na tego typu wsparcie będą miały projekty innowacyjne, podnoszące konkurencyjność gospodarki.
Regiony wspierające przedsiębiorczość i ich programy
Oferta, z której mogą skorzystać zarówno początkujące startupy, jak i duże przedsiębiorstwa, jest imponująca.
Na jakie formy pomocy finansowej mogą liczyć właściciele firm w poszczególnych regionach?
- Regionalny Program Województwa Mazowieckiego 2014-2020,
- Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014-2020,
- Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-20120,
- Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego 2014-2020,
- Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2014–2020,
- Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego 2014–2020,
- Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego 2014–2020,
- Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego 2014–2020,
- Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego 2014–2020.
Więcej informacji o programach dla wszystkich województw można znaleźć tutaj.
Typy firm beneficjentów dotacji i dofinansowań
Kim jest beneficjent?
Beneficjentem zostaje osoba, która złożyła wniosek, wygrała konkurs i podpisała umowę o finansowe wsparcie projektu.
O dotacje i dofinansowania ze środków unijnych mogą wnioskować:
- mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa (w tym firmy jednoosobowe),
- instytucje wspierające biznes,
- przedsiębiorstwa realizujące cele publiczne
- instytucje związane z nauką i edukacją.
Na to, czy zostaniemy beneficjentami dotacji, mają wpływ zarówno dotychczasowe doświadczenie czy sposób opisania projektu, jak i dobór właściwego programu, który będzie pokrywał się z założonymi przez nas celami.
Fundusze unijne – polityka horyzontalna
Fundusze unijne przydzielane są przede wszystkim na projekty zgodne z tzw. polityką horyzontalną. Zakłada ona:
- zrównoważony rozwój – wsparcie dla tych projektów, które stawiają na oszczędne korzystanie z zasobów naturalnych i ochronę środowiska,
- równość szans – zadbanie o równe traktowanie osób bez względu na płeć, wiek, pochodzenie, poglądy, niepełnosprawność czy religię,
- społeczeństwo informacyjne – wsparcie dla nowoczesnych technologii informacyjnych.
Pieniądze na rozwój gospodarczy zostały rozdysponowane pomiędzy pięcioma głównymi funduszami unijnymi.
Programy unijne w ramach strategii Europa 2020
Strategia Europa 2020 opiera się na pięciu funduszach strukturalnych i inwestycyjnych, które mają za zadanie wspierać gospodarkę państw członkowskich Unii. Wśród nich są:
- Europejski Fundusz Regionalny – zakłada on niwelowanie różnic pomiędzy poszczególnymi regionami Unii. Fundusz ten wspiera małe i średnie przedsiębiorstwa,
- Fundusz Spójności – promuje zrównoważony rozwój poprzez wspieranie dużych inwestycji w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej. Ma na celu zredukowanie różnic gospodarczych,
- Europejski Fundusz Społeczny – środki finansowe z tego funduszu przeznaczane są na walkę z bezrobociem,
- Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich – promuje rozwój obszarów wiejskich oraz przekształceń struktury rolnictwa,
- Europejski Fundusz Morski i Rybacki – wspiera restrukturyzację sektora rybołówstwa państw UE.
Rodzaje dofinansowania i dotacji
Oferowane programy wsparcia na rozwój przedsiębiorczości przewidują rozdysponowanie środków finansowych pomiędzy osoby, które dopiero planują założenie działalności, a przedsiębiorców działających już na rynku. Dotacje dla firm bez wkładu własnego to pieniądze, które możemy uzyskać z Urzędu Pracy na założenie działalności gospodarczej. Może je zdobyć np. freelancer z branży IT, który potrzebuje funduszy na zakup nowego sprzętu czy oprogramowania. Dotacje dla istniejących firm najczęściej wymagają wkładu własnego rzędu 15–50%. Środki te można pozyskać z kredytu lub pożyczki. Z definicji dotacje na założenie działalności oraz dla istniejących firm są bezzwrotne. Należy jednak pamiętać, że mają one charakter uznaniowy – przedsiębiorca musi spełnić szereg określonych warunków i przekonać do swojego pomysłu osoby decyzyjne. Łatwiejsze może okazać się pozyskanie dofinansowania bezzwrotnego dla firm na koszty wyposażenia lub doposażenie stanowiska pracy, o które możemy ubiegać się w Urzędzie Pracy.
Gdzie się zgłosić po dofinansowanie?
O dofinansowanie dla firm można się starać w powiatowych i wojewódzkich urzędach pracy, w urzędach miasta oraz urzędach marszałkowskich.
Gdzie osoby niepełnosprawne mogą starać się o dotacje dla firm?
Środki na utworzenie miejsca pracy dla osoby niepełnosprawnej pozyskamy z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Na stronie http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl dostępne są wszystkie aktualne konkursy dla firm oraz adresy punktów informacyjnych w danym województwie. Również ZUS oferuje dotacje dla przedsiębiorców w ramach poprawy warunków pracy – pieniądze można przeznaczyć np. na zakup nowych urządzeń ochronnych i osłon lub usprawnienie posiadanych maszyn. Po dofinansowanie możemy się zgłosić także bezpośrednio do Ministerstwa Rozwoju, gdzie realizowany jest „Program wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011–2023”.
Dotacje dla firm na terenach wiejskich, pożyczki i leasingi
Oprócz tego o dodatkowe środki na rozwój firmy działającej na terenach wiejskich możemy się starać w Lokalnych Grupach Działania (Program Rozwoju Obszarów Wiejskich). W niektórych miastach funkcjonują także Lokalne Fundusze Pożyczkowe, które oferują nisko oprocentowane pożyczki. Również banki i instytucje finansowe dysponują środkami, dzięki którym możemy ubiegać się o kredyt bądź leasing na preferencyjnych warunkach. Tak działają np. finansowane przez UE programy COSME oraz EaSI.
Baza informacji o dotacjach
Niejednokrotnie przedsiębiorcy prowadzący małe firmy mają świadomość istnienia możliwości dofinansowania swojego przedsięwzięcia, ale nie podejmują kroków w celu jego uzyskania z obawy przed zbyt zawiłymi procedurami. Pozyskiwanie funduszy unijnych nie jest aż tak skomplikowane, jak mogłoby się wydawać.
Gdzie zacząć szukać informacji o dotacjach?
Dla poszukujących dofinansowania dobrym miejscem na początek jest portal funduszy europejskich będący obszerną bazą wiedzy na temat samych funduszy, a także procedur i możliwości uzyskania wsparcia finansowego.
Nieocenionym narzędziem jest wyszukiwarka dotacji, która w prosty sposób pomaga odnaleźć dostępne formy wsparcia.
Wsparcie dla firm jednoosobowych
Dofinansowanie dla firm jednoosobowych jest jedną z metod aktywizacji zawodowej bezrobotnych i doskonale wpisuje się w politykę horyzontalną UE. Często założenie jednoosobowej działalności jest alternatywą dla zatrudnienia przez inne firmy na podstawie umowy o pracę, gdzie koszty pracodawcy są dużo wyższe.
Niektórzy rozważają założenie działalności gospodarczej, ale nie decydują się na to ze względów formalnych – niekiedy z obawy o wysokie podatki, skomplikowaną księgowość czy konieczność wysyłania jednolitego pliku kontrolnego (JPK) do urzędu skarbowego. Początkujący przedsiębiorcy mogą nie zdawać sobie sprawy, że przychód a dochód to dwa różne pojęcia. Tymczasem prowadzenie księgi przychodów i rozchodów (w skrócie KPIR) jest dość proste – w wielu instytucjach organizowane są bezpłatne szkolenia, gdzie można zdobyć wiedzę np. na temat kosztów uzyskania przychodów i wielu innych zagadnień związanych z prowadzeniem działalności.
Dotacje i dofinansowania dla nowych firm
Każdy, kto zamierza założyć działalność gospodarczą, powinien sprawdzić, czy jego firma może zostać wsparta dofinansowaniem unijnym. Dotacje rozdzielane są głównie na podstawie wieku i sytuacji zawodowej osoby starającej się o wsparcie. Zazwyczaj większe szanse mają osoby w trudnej sytuacji materialnej i zawodowej mieszkające na terenach wiejskich – takim osobom fundusze europejskie na założenie firmy mają szansę najbardziej pomóc.
Dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej
Dofinansowanie dla firm na rozpoczęcie działalności gospodarczej z Urzędu Pracy jest jednym ze sposobów aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych.
Aby ubiegać się o dofinansowanie, trzeba spełnić kilka podstawowych warunków, m.in.:
- mieć status osoby bezrobotnej (być zarejestrowanym w UP),
- nie ubiegać się w tym samym czasie o inne dotacje,
- posiadać odpowiednie kwalifikacje w obszarze planowanej działalności.
W przypadku ubiegania się o dotacje z Urzędu Pracy na decyzje najczęściej wpływa kolejność złożenia wniosków. Z kolei przy rozpatrywaniu wniosków o dofinansowanie na rozpoczęcie działalności z UE liczyć się będzie przede wszystkim innowacyjność projektu. Ciekawym pomysłem na biznes może być firma faktoringowa lub świadcząca forfaiting z rozwiniętym zapleczem IT (faktoring polega na wykupywaniu nieprzeterminowanych wierzytelności, np. faktur, od przedsiębiorców, którzy wystawili je swoim klientom). Dzięki tej usłudze poprawia się płynność finansowa firmy. Przedsiębiorca nie musi już zadłużać się w banku ani wysyłać swoim dłużnikom wezwania do zapłaty w razie opóźnień w spłacie należności. Zamiast tego może spokojnie planować wydatki związane z bieżącą działalnością. Należy jednak pamiętać, że tego typu firmy dla podniesienia swojej wiarygodności muszą zostać członkami funduszu gwarancyjnego Izby Rozliczeniowej i Rozrachunkowej oraz publikować sprawozdania finansowe).
Nisko oprocentowane pożyczki na start firmy
Środki zgromadzone na otwarcie działalności nie zawsze starczają, by porządnie rozkręcić startujący biznes. Zdobycie dofinansowania dla nowych firm może stanowić wyzwanie ze względu na brak poręczyciela czy niekorzystne warunki kredytowania przez bank. Przedsiębiorcy nieposiadający historii kredytowej ani zabezpieczeń o wystarczającej wartości mogą skorzystać z programu JEREMIE działającego obecnie w województwach: mazowieckim, zachodniopomorskim, wielkopolskim, dolnośląskim, łódzkim i pomorskim.
Zachowanie płynności finansowej to podstawa dla firm, które chcą przetrwać na rynku. Czynsz za lokal, wypłaty dla pracowników czy wydatki na ZUS mogą pochłaniać w początkowej fazie prowadzenia biznesu spore sumy. Tutaj z pomocą przychodzą nisko oprocentowane pożyczki i kredyty w ramach programu COSME. To dobry sposób na dofinansowanie dla młodych firm, nie wymaga bowiem składania specjalnych wniosków unijnych, a na przyznanie funduszy nie trzeba długo czekać.
Do jakich banków warto jest się zgłosić po dofinansowanie dla firm?
Po wsparcie dla firm na start można się zgłosić do następujących banków: Bank BGŻ, Pekao SA, BOŚ Bank, Bank Zachodni WBK, Deutsche Bank, mBank, PKO BP, Bank BPS, Nest Bank, Alior Bank, Idea Bank.
Na co konkretnie można przeznaczyć dofinansowanie?
Wielu początkujących przedsiębiorców zastanawia się, czy można pozyskać dodatkowe wsparcie na zakup samochodu firmowego. Owszem, można. Tutaj z pomocą przychodzi leasing z dotacją z UE. Samochód zakupiony na firmę zwalnia nas z konieczności rozliczania tzw. kilometrówki. Dofinansowanie dla firm można przeznaczyć także na wyposażenie miejsca pracy – zakup sprzętu komputerowego, oprogramowania, drukarki, faksu, ksero itp. – a także na wynagrodzenie i szkolenia dla pracowników. Istotną inwestycją, szczególnie na początku prowadzenia firmy, są także działania związane z reklamą i promocją.
Dofinansowanie dla istniejących firm
Fundusze unijne, środki pieniężne pochodzące z Urzędu Pracy, a także instrumenty finansowe dostępne w bankach i instytucjach finansowych uwzględniają dofinansowania zarówno dla firm jednoosobowych, jak i dla dużych przedsiębiorstw. W przypadku ubiegania się o środki z UE na rozwój działalności przyda się dobre uzasadnienie prośby, np. chęć poszerzenia działalności o produkt lub usługę, która szczególnie wyróżni się na tle konkurencji i przyczyni się do poprawy jakości życia konsumentów.
Choć najpopularniejszą formą grantów są dotacje na założenie działalności, oferta programów dofinansowania dla działających firm pozwala wielu z nich utrzymać się na rynku.
Środki na rozwój działalności
W trakcie rozwijania biznesu możemy dojść do wniosku, że chcemy poszerzyć działalność o dodatkowe usługi. Przykład? Salon fryzjerski wprowadza do swojej oferty zabiegi kosmetyczne. Do tego potrzebne są nowy sprzęt, remont lokalu i nowy pracownik. Pieniądze na ten cel można otrzymać po złożeniu wniosku o refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy w UP. Warunkiem jest zatrudnienie osoby bezrobotnej skierowanej z urzędu na okres minimum dwóch lat. Maksymalna kwota, jaką można otrzymać na wyposażenie jednego stanowiska pracy, nie może przekroczyć sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia (27 737,04 na I kwartał 2018 roku).
Na jakie kwoty można liczyć z dotacji unijnych?
W ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój2 przewidzianego na lata 2014–2020 przygotowano granty dla projektów zwiększających innowacyjność gospodarki oraz uwzględniających współpracę między środowiskiem naukowym a przedsiębiorstwami.
Ile pieniędzy można uzyskać z poszczególnych działań?
- Proinnowacyjne usługi dla MŚP – do 700 tys. zł na inwestycje i 350 tys. zł na usługi; pieniądze można przeznaczyć na wdrażanie nowych produktów bądź usług lub udoskonalenie już istniejących,
- bony na innowacje dla MŚP – do 340 tys. zł na innowacyjny projekt przedsiębiorcy, który zostanie opracowany przez naukowców,
- badania na rynek – do 20 mln zł na projekty B+R związane z doradztwem lub eksperymentalnymi pracami rozwojowymi,
- granty na dizajn – do 2,5 mln zł dla firm, które mają za zadanie wesprzeć 10 przedsiębiorstw z branży meblarskiej w stworzeniu własnego wzoru mebla,
- fundusz pożyczkowy innowacji – pożyczka od 200 tys. do 2 mln zł dla firm wspieranych już taką samą kwotą ze strony kapitału prywatnego (fundusz Venture Capital lub anioł biznesu),
- ochrona własności przemysłowej – do 500 tys. zł na koszty związane z opatentowaniem nowego produktu,
- Go to Brand – do 850 tys. zł na działania promocyjne (udział w targach, wystawach, konferencjach zagranicznych),
- 4 stock – do 800 tys. zł na wsparcie przy wejściu na giełdę,
- umiędzynarodowienie krajowych klastrów kluczowych – do 6 mln zł na udział w zagranicznych targach i konferencjach w celu zdobycia nowego rynku zbytu; program jest adresowany dla klastrów składających się z przynajmniej 10 firm.
Jeśli działa się na terenie UE i ubiega się o dofinansowanie dla firm z Unii, warto zarejestrować się jako podatnik VAT UE, by ułatwić współpracę z innymi firmami z UE.
Wsparcie dla firm zatrudniających osoby niepełnosprawne
Osobne środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) przysługują na wyposażenie stanowiska osoby niepełnosprawnej. Maksymalna kwota na ten cel w 2018 roku wynosiła 69 342,6 zł. Pracodawca jest zobowiązany zatrudniać osobę niepełnosprawną skierowaną z urzędu przez co najmniej trzy lata.
PFRON dofinansowuje także wynagrodzenie dla pracowników z niepełnosprawnością:
- 1800 zł miesięcznie – dla pracowników o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- 1125 zł miesięcznie – dla pracowników o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
- 450 zł miesięcznie – dla pracowników o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Kwota ta może zostać powiększona o dodatkowe 600 zł miesięcznie dla niewidomych, a także dla osób, w przypadku których orzeczono epilepsję, chorobę psychiczną, zaburzenia rozwojowe bądź upośledzenie umysłowe.
Wsparcie finansowe dla firm studenckich
Również studenci mogą ubiegać się o dofinansowanie dla firm. Jedną z form pomocy realizuje Bank Gospodarstwa Krajowego na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Projekt „Pierwszy biznes – wsparcie w starcie” ma na celu poprawę sytuacji zawodowej studentów i absolwentów uczelni wyższych. Pomoc jest udzielana w formie pożyczki na rozpoczęcie biznesu oraz na stworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego. Dodatkowo studentom przysługują bezpłatne szkolenia i usługi doradcze.
Inną formą dofinansowania na start dla firm studenckich jest program Scale Up finansowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości skierowany do studentów i absolwentów działających w Akademickich Inkubatorach Przedsiębiorczości. W ramach programu do zdobycia jest nawet do 250 tys. zł wsparcia finansowego.
Firmy na terenach wiejskich
Firmy działające na obszarach wiejskich mogą ubiegać się o środki unijne z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Wnioski można składać w lokalnych grupach działania – zazwyczaj są to fundacje bądź stowarzyszenia wspierające przedsiębiorczość wśród mieszkańców danej gminy. Z dotacji można pozyskać do 300 tys. zł (dofinansowanie do 70% inwestycji). Jeśli projekt wpisuje się w strategię lokalnej grupy działania, szanse na uzyskanie grantu wzrastają. Więcej informacji na temat PROW można uzyskać w urzędach gminy.
Dotacje dla dedykowanych gałęzi przemysłu
W ramach poszczególnych gałęzi przemysłu można ubiegać się o różne formy dofinansowania:
- firmy transportowe – jedną z form dofinansowania może być dotacja ze środków unijnych dla przedsiębiorstw w celu ograniczania zanieczyszczeń powietrza i rozwoju mobilności miejskiej; warto dodać, że firmy transportowe nie mogą ubiegać się o dotacje na zakup samochodów firmowych, nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby poszerzyć zakres działalności i wystąpić o dofinansowanie na nowy, niezwiązany z zakupem pojazdu projekt,
- firmy budowlane – w ramach regionalnych programów operacyjnych można ubiegać się o dofinansowanie na bony edukacyjne, za które można sfinansować szkolenia dla pracowników, czy dofinansowanie na rozwój działalności, np. zakup nowych narzędzi, maszyn albo stworzenie nowych miejsc pracy (dofinansowanie z UP),
- firmy handlowe – mogą liczyć na wsparcie unijne dla projektów wprowadzających innowacyjny produkt, usługę bądź wnoszących istotne zmiany w zakresie dystrybucji produktów (Proinnowacyjne usługi dla MŚP),
- firmy z branży IT – oprócz dofinansowania z UP na utworzenie stanowiska dla nowego pracownika mogą liczyć także na kredyty i pożyczki na preferencyjnych warunkach (inwestycje na zakup sprzętu, oprogramowania, szkolenia),
- firmy sprzątające – wsparcie może dotyczyć wyposażenia nowego miejsca pracy i wynagrodzeń dla pracowników, a także wprowadzenia innowacyjnych, ekologicznych rozwiązań.
Dofinansowanie dla firm – na innowacje i odnawialne źródła energii
Wśród projektów finansowanych z dotacji unijnych największym uznaniem cieszą się te, które wspierają innowacyjne rozwiązania. Dużą pulę z unijnego budżetu przeznacza się na badania i rozwój, na produkty i usługi, które będą się wyróżniać na rynku międzynarodowym. Nic dziwnego, że w konkursach to właśnie innowacyjne projekty mają największe szanse na powodzenie. Równie ważne są rozwiązania ekologiczne. Wśród grantów unijnych można znaleźć dofinansowanie dla przedsiębiorstw na odnawialne źródła energii (np. na panele fotowoltaiczne), gospodarkę odpadami czy poprawę jakości powietrza.
