Czym jest polisa na życie?
To rodzaj ubezpieczenia osobistego, które w przypadku śmierci lub poważnej choroby ubezpieczonego skutkuje wypłatą świadczenia na rzecz osób uposażonych. Polisa na życie może mieć też charakter mieszany – oprócz funkcji ochronnej spełnia także funkcję oszczędnościową. Wówczas ubezpieczony może częściowo korzystać z odkładanych pieniędzy, np. będąc na emeryturze.
Co daje ubezpieczenie na życie?
Ubezpieczenie chroni naszych bliskich – współmałżonka, dzieci, wnuki. Zapewnia ono środki finansowe najbliższym osobom, kiedy ubezpieczony nie jest już w stanie o nich zadbać. Może się to zdarzyć w przypadku jego śmierci, inwalidztwa lub ciężkiej choroby.
Czy ubezpieczenie na życie jest obowiązkowe?
Ubezpieczenie na życie jest dobrowolne1. Nie zmienia się to nawet wtedy, kiedy podpisujemy umowę kredytową w banku. W sytuacji, kiedy zaciągamy kredyt hipoteczny, taka polisa nadal nie jest obowiązkowa dla klienta. Może ona jednak znacznie obniżyć koszty kredytu i dodatkowo pomóc w spłacie zobowiązania finansowego w razie poważnych problemów ze zdrowiem.
Co obejmuje ubezpieczenie na życie?
Umowa polisy na życie określa wszystkie sytuacje, w których ubezpieczyciel zobowiązany jest do wypłaty świadczeń. Wspomniane świadczenia nie mają charakteru odszkodowania – nie da się przecież wycenić ludzkiego życia. Wynikają one z decyzji ubezpieczonego, który samodzielnie wybrał określoną sumę ubezpieczenia. Zobowiązał się tym samym do opłacania wynikających z owej sumy składek.
Czym różni się ubezpieczenie na życie od innych polis? Zupełnie inaczej wygląda wypłata świadczeń w przypadku ubezpieczeń majątkowych (lub ubezpieczeń assistance) takich jak:ubezpieczenie mieszkania, ubezpieczenie samochodu (np. ubezpieczenie AC),ubezpieczenie motocykla,ubezpieczenie roweru, ubezpieczenie telefonu.Tutaj o wysokości odszkodowania decyduje wyłącznie wartość rynkowa przedmiotu bądź usługi.
Gdzie znajdziemy informacje o zasadach działania ubezpieczenia?
Zasady działania ubezpieczenia znajdziemy w ogólnych warunkach ubezpieczenia, gdzie opisane są dokładnie:
- definicje chorób objętych ochroną,
- wyłączenia od odpowiedzialności, np. samobójstwo w pierwszych dwóch latach obowiązywania polisy czy bycie pod wpływem alkoholu w momencie wypadku.
Umowy dodatkowe
Oprócz umowy ubezpieczenia na wypadek śmierci możliwe jest także podpisanie umów dodatkowych obejmujących:
- ubezpieczenie na wypadek śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku,
- ubezpieczenie NNW (ubezpieczenie to jest częstym dodatkiem do polisy OC, ale także do ubezpieczenia turystycznego czy ubezpieczenia narciarskiego),
- ubezpieczenie opłacania składki w sytuacji, kiedy ubezpieczony nie może tego robić z powodu utraty zdolności do pracy,
- ubezpieczenie na wypadek poważnych zachorowań.
Grupowe ubezpieczenie na życie
Propozycję wykupienia grupowego ubezpieczenia na życie możemy otrzymać np. w banku, w którym staramy się o kredyt hipoteczny, bądź w miejscu pracy. Niekiedy składki za ubezpieczenie opłaca w całości lub częściowo sam pracodawca. Obok gwarantowanego ubezpieczenia zdrowotnego jest to jeden ze sposobów na stworzenie pozytywnego wizerunku firmy i przyciągnięcie nowych pracowników.
Dlaczego warto ubezpieczyć się grupowo?
Towarzystwo ubezpieczeniowe, oferując ubezpieczenia dla firm, jednorazowo dociera do większej liczby klientów przy jednoczesnym ponoszeniu niższych kosztów. Dzięki temu taka polisa jest niedroga.
Jakie wymagania muszą spełniać osoby, które starają się o ubezpieczenie grupowe? Pracownicy nie muszą spełniać specjalnych warunków dotyczących zdrowia czy wieku. Ubezpieczyciel może wcale nie wymagać wypełnienia ankiet medycznych, co często okazuje się korzystne dla osób z problemami zdrowotnymi bądź w podeszłym wieku, które mogłyby mieć problem z otrzymaniem korzystnych warunków, ubezpieczając się indywidualnie.
Co obejmują ubezpieczenia grupowe?
Warunki polisy grupowej ustalane są dla całej grupy klientów (z uwzględnieniem ich płci i wieku), najczęściej z możliwością wyboru jednego z trzech pakietów ubezpieczeniowych.
Oprócz świadczenia na wypadek śmierci, inwalidztwa lub poważnego zachorowania ubezpieczenie grupowe obejmuje często także dodatkowe świadczenia:
- w razie zgonu członka rodziny,
- w przypadku narodzin dziecka,
- obejmujące leczenie szpitalne.
Wady polisy grupowej
Wadą ubezpieczenia grupowego są stosunkowo niewielkie świadczenia ze względu na niskie sumy ubezpieczenia. Należy pamiętać, że po ustaniu umowy o stosunku pracy umowa grupowego ubezpieczenia przestaje obowiązywać. Wówczas firma ubezpieczeniowa może nam zaproponować indywidualną polisę, jednak składki, które będzie trzeba zapłacić, z pewnością wzrosną.
Indywidualne ubezpieczenie na życie
W przeciwieństwie do ubezpieczenia grupowego indywidualna polisa pozwala na samodzielne ustalenie sumy ubezpieczenia. Na podstawie wybranej sumy wyliczana jest składka, którą ubezpieczony opłaca. Ubezpieczenie indywidualne nie jest uzależnione od miejsca zatrudnienia, tak jak w przypadku ubezpieczenia grupowego.
Koszty polisy
Koszt miesięcznej składki na ubezpieczenie na życie zależy od sumy ubezpieczenia. Jest to kwota, którą wypłaca ubezpieczyciel w przypadku śmierci bądź utraty zdrowia ubezpieczonego. Jak ustalić tę kwotę, by być spokojnym o siebie i swoich bliskich?
Ustalanie optymalnej sumy ubezpieczenia
Eksperci od ubezpieczeń radzą, aby suma ubezpieczenia stanowiła równowartość trzyletnich zarobków ubezpieczonego bądź 6–10-krotność rocznych kosztów związanych z utrzymaniem rodziny. Warto jednak wziąć pod uwagę indywidualną sytuację materialną.
Decyzję o sumie ubezpieczenia pomogą nam podjąć dodatkowe pytania, m.in.:
- Czy posiadam oszczędności?
- Czy spłacam kredyty i pożyczki?
- Ile osób pozostaje na moim utrzymaniu?
- Czy mam dzieci? W jakim wieku?
- Czy najbliżsi potrzebują wsparcia finansowego?
- Czy rodzinę stać na pokrycie kosztów związanych z moim pogrzebem?
Na podstawie sumy ubezpieczenia oraz ankiety medycznej i wieku ubezpieczonego ustalona zostanie miesięczna składka.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze ubezpieczenia na życie?
Ważna jest nie tylko suma ubezpieczenia i wysokość składki. Wybierając ofertę polisy na życie, warto przeczytać OWU2, a szczególnie zawarte w nich definicje.
To z nich dowiemy się o takich rzeczach jak:
- choroby, w razie których otrzymamy świadczenia,
- wyłączenia od odpowiedzialności.
Są to zazwyczaj zamknięte listy, więc warto się z nimi zapoznać, szczególnie jeśli znamy historię chorób w naszej rodzinie.
Niezbędne dokumenty do wykupienia polisy ubezpieczeniowej
Przedstawienie wyników badań w przypadku zawierania umowy ubezpieczenia na życie jest równie ważne jak okazanie karty pojazdu przy rejestracji samochodu.
Przy wypełnianiu wniosku ubezpieczeniowego warto mieć pod ręką następujące dokumenty i informacje:
- dowód osobisty (numer i seria dowodu, PESEL),
- dane osób uposażonych (adresy zamieszkania, PESEL-e),
- badania lekarskie dotyczące przebytych chorób, dokumentację dotyczącą ewentualnej hospitalizacji oraz informacje o chorobach najczęściej występujących w rodzinie pochodzenia ubezpieczonego.
Kiedy wygasa umowa polisy na życie?
Ubezpieczenie na życie traci ważność wraz z upływem daty, na którą zostało zawarte. Niektóre zapisy umów zobowiązują klientów do złożenia wypowiedzenia mimo zakończenia okresu ubezpieczenia. Jeśli wypowiedzenie nie zostanie złożone, polisa automatycznie zostanie zawarta na czas nieokreślony. Warto więc dokładnie czytać OWU.
Automatyczne wygaśnięcie polisy następuje w momencie śmierci ubezpieczonego. Wówczas osoby uposażone mają prawo złożyć wniosek o wypłatę świadczenia w firmie ubezpieczeniowej.
Rezygnacja z ubezpieczenia na życie
Osoba ubezpieczona ma prawo anulować umowę ubezpieczeniową w ciągu 30 dni od daty jej podpisania. Musi jednak opłacić składkę za ten okres. Kiedy rezygnujemy z polisy po upływie 30 dni, okres wypowiedzenia określają ogólne warunki ubezpieczenia (OWU).
Jak powinien wyglądać wniosek wypowiedzenia umowy polisy na życie?
Każde towarzystwo ubezpieczeniowe dysponuje własnym wzorem takiego dokumentu. Można go znaleźć na stronie internetowej bądź w siedzibie firmy.
We wniosku powinny się znaleźć:
- dane ubezpieczonego,
- numer polisy,
- oświadczenie o odstąpieniu od umowy,
- w przypadku ubiegania się o zwrot nadpłaconych składek – prośba o wypłatę wraz ze sposobem przekazania pieniędzy,
- data i podpis ubezpieczonego.
Odzyskanie pieniędzy z ubezpieczenia na życie
W przypadku polis inwestycyjnych (inaczej polis na dożycie) istnieje możliwość odzyskania części zgromadzonych pieniędzy, najczęściej po upływie ok. trzech lat od zawarcia umowy. Wypłata środków z polisy może nastąpić wyłącznie na wniosek osoby ubezpieczonej. Należy pamiętać, że będzie to suma składek w wartości nominalnej, czyli bez odsetek oraz bez uwzględnienia rocznej inflacji.
Ubezpieczenie na życie dla osób starszych
Wykupienie polisy dla seniora może się wiązać z pewnymi ograniczeniami dotyczącymi wieku. Niektóre firmy nie ubezpieczają osób powyżej 60 roku życia. Jednak wiele towarzystw ubezpieczeniowych posiada specjalną ofertę dla seniorów i ubezpiecza osoby powyżej 70, a nawet 75 lat.
W związku ze zwiększonym ryzykiem chorób i śmierci ubezpieczonego polisa na życie dla seniora będzie odpowiednio droższa. Dodatkowo ubezpieczyciel nie obejmie ochroną zdarzeń wynikających z chorób ubezpieczonego, ograniczy także świadczenia za pobyt w szpitalu, a tych w przypadku osób starszych może być sporo.
Ciężkie i przewlekłe choroby a ubezpieczenie na życie
Wybierając polisę na życie, warto się dowiedzieć, czy uwzględnia ona wypłatę świadczeń w razie poważniejszych chorób takich jak rak, stwardnienie rozsiane czy epilepsja. Niektóre firmy ubezpieczeniowe oferują dodatkowe polisy do podstawowej oferty ubezpieczenia na życie. Problemem może być jednak zawarcie umowy z osobą chorą. Z tego powodu niektórzy rodzice nie zwlekają z decyzją o polisie dla najbliższych.Wykupują oni np. ubezpieczenie dziecka w momencie, kiedy nic mu nie dolega lub choroba nie została jeszcze zdiagnozowana.
Ubezpieczenie od zachorowań na choroby nowotworowe
Przy zawieraniu umowy ubezpieczeniowej należy sprawdzić, jakie rodzaje nowotworów uwzględnia ubezpieczenie, jaka jest suma ubezpieczenia oraz w jaki sposób wypłacane są świadczenia w przypadku zachorowania. Niektóre firmy mają także kilkumiesięczny okres karencji. Ubezpieczyciel może zażądać od klienta dostarczenia badań, potwierdzających stan zdrowia – umowa tego typu polisy nie zostanie zawarta z osobą chorą.
Czy komornik może zająć ubezpieczenie na życie?
Egzekucja komornicza może być prowadzona z całego świadczenia ubezpieczeniowego. Wyjątkiem są polisy obowiązkowe, np. ubezpieczenia OC (lub Zielonej Karty OC), nawet w przypadku zaistnienia szkody całkowitej. Komornik ma prawo zająć majątek zgromadzony w ramach inwestycyjnej części ubezpieczenia na życie w momencie, kiedy osoba ubezpieczona złoży wniosek o rozwiązanie umowy i wypłatę środków. Może także rozwiązać umowę w imieniu osoby ubezpieczonej w celu zajęcia zgromadzonych pieniędzy.
Podsumowanie
Ubezpieczenie na życie stanowi ochronę finansową dla bliskich ubezpieczonego. Jest także dodatkowym zabezpieczeniem na wypadek utraty zdrowia, która wiązałaby się z niezdolnością do pracy.
Niektóre polisy na życie łączą się z funduszem inwestycyjnym, gdzie w ramach jednej składki otrzymujemy dwa produkty:
- ochronę życia i zdrowia,
- dodatkowe wsparcie finansowe na przyszłość.
