Co to jest kredyt obrotowy?
Kredyt obrotowy jest szczególnym rodzajem kredytu bankowego dedykowanego przedsiębiorstwom1. Jego ideą jest pokrycie zapotrzebowania pieniężnego na bieżącą działalność firmy, m.in. pokrycie kosztów płac pracowniczych lub kosztów wyposażeniowych. Dzięki temu nawet w przypadku długu zapewniona zostaje poprawa płynności finansowej firmy. Oferowany przez większość banków kredyt obrotowy jest produktem krótkoterminowym, pozwala na finansowanie przez okres z reguły nie dłuższy niż rok. Banki udostępniają przedsiębiorcom kredyt w rachunku bieżącym lub kredytowym i nie ustalają sztywnego harmonogramu wypłat i spłat. Co ciekawe, to kredytobiorca określa indywidualny limit wypłat, jednak banki wymagają spłaty kredytu maksymalnie do terminu jego zapadalności.
Kredyt obrotowy a zabezpieczenia i zaświadczenia
Bank – jako kapitałodawca – podejmuje się ryzyka kredytowego związanego z możliwością niewypłacalności kredytobiorcy. Nie każdy podmiot, który zgłosi się po kredyt, uzyska go.
Banki prześwietlają m.in.:
- skalę działalności firmy,
- kondycję finansową przedsiębiorstwa,
- stopień ryzyka.
Jakie są wymagane dokumenty, jakie trzeba dołączyć do wniosku?
Wśród wymaganych dokumentów, które przedsiębiorcy są zobligowani dołączyć do wniosku, należy wymienić zaświadczenie o dochodach z Urzędu Skarbowego, zaświadczenie o niezaleganiu wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy sprawozdania finansowe z poszczególnych okresów.
Kredyty bez zaświadczeń
W związku z rosnącą tendencją Polaków do zadłużenia część kredytodawców przedstawia oferty niewymagające zaświadczeń z US i ZUS do momentu przyznania kredytu. Niezbędne jest jedynie oświadczenie reprezentanta firmy o niezaleganiu. Niektóre banki przyznają kredyty obrotowe zadłużonym firmom, a warunkiem uzyskania wsparcia finansowego jest pokrycie zadłużenia z części przyznanych środków. W praktyce jednak im większego ryzyka podejmuje się finansujący, tym większego zabezpieczenia wymaga. Wśród akceptowanych przez podmioty finansowe możliwości zabezpieczenia kredytów występują m.in.: weksle, zastawy, hipoteki, cesje wierzytelności, zapasy surowców czy poręczenie podmiotu trzeciego.
Cechy szczególne
Kredyt obrotowy, podobnie jak kredyt kupiecki, jest niestandardową formą kredytowania. Istnieje wiele różnic między np. kredytem a pożyczką. Wśród cech szczególnych kredytów obrotowych wyróżnia się:
- krótkoterminowość (zapadalność na zazwyczaj jeden rok),
- finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa,
- dostępność na rachunku bieżącym lub kredytowym,
- charakter odnawialny (wykorzystywany wielokrotnie, spłata częściowa lub całościowa powoduje jego odnawianie) lub nieodnawialny (wykorzystywany jednorazowo, spłata częściowa lub całościowa),
- brak harmonogramów spłat (miesięcznych lub kwartalnych rat),
- możliwość przekroczenia salda wyznaczonej kwoty.
Jakie są wady, zalety i ryzyko kredytu obrotowego?
Zalety:
Największą zaletą płynącą z kredytu obrotowego jest jego główny cel, czyli poprawa płynności finansowej przedsiębiorstwa. Dostępne na rynku oferty pozwalają na dobór elastycznych warunków kredytowania, które zależą od końcowych efektów negocjacji przedsiębiorcy z przedstawicielami banków. Środki przyznane w ramach kredytu obrotowego wykorzystywane są do pokrycia zobowiązań powstałych w wyniku bieżącej działalności firmy. Jednakże to przedsiębiorca podejmuje decyzję, w którym momencie sięgnie po środki. Może więc nimi rozporządzać autonomicznie według potrzeb. Brak okresowego i sztywnego harmonogramu spłat to również korzyść dla przedsiębiorcy, ważne jest jednak, aby kredyt został spłacony maksymalnie w terminie jego zapadalności.
Wady:
Kredyt obrotowy należy do ryzykownych produktów finansowych, stąd banki dość skrupulatnie badają historię kredytobiorcy. Przez to wymagają przedstawienia dokumentacji m.in. z Urzędu Skarbowego lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Na korzyść kredytu obrotowego nie gra jego koszt – banki pobierają opłaty za samo podpisanie kredytu. Dodatkowo, RRSO kredytów krótkoterminowych należy do najwyższych (wynosi średnio od dziesięciu do kilkunastu procent). Standardową opłatą jest prowizja, która różni się w zależności od oferty banku. Warto wiedzieć, że niektórzy kredytodawcy naliczają opłaty za samą procedurę rozpatrywania wniosku.
Na jaki okres udzielany jest kredyt obrotowy?
Kredyt obrotowy odnawialny zakłada termin zapadalności do maksymalnie jednego roku, zaś w przypadku kredytu obrotowego nieodnawialnego okres finansowania nie przekracza trzech lat.
Czy istnieje możliwość przedłużenia okresu kredytowania?
W zależności od oferty banku zakłada się możliwość przedłużenia okresu kredytowania, jednak nie jest to częstą praktyką.
W jakich walutach jest udzielany kredyt obrotowy?
Przedsiębiorcy mają możliwość wnoszenia o udzielenie kredytu w walucie obcej. Szanse na uzyskanie takiego finansowania mają tylko ci, którzy uzyskują odpowiednie przychody w pożądanej walucie. Wówczas ryzyko związane z kredytem rośnie o ryzyko walutowe. Wnioski kredytowe w obcej walucie rozpatrywane są ze szczególną ostrożnością ze względu na wahania walutowe polskiego złotego w stosunku do euro, dolara, funta czy franka szwajcarskiego.
Kredyt obrotowy dla firm
Kredyt obrotowy to krótkoterminowy produkt skierowany do firm borykających się z problemem zachowania płynności finansowej. W swojej ofercie posiada go prawie każdy bank komercyjny działający w Polsce, jednak nie każdy wniosek o finansowanie działalności bieżącej firmy zostanie rozpatrzony pozytywnie. Nowo powstałe firmy mają nikłe szanse na pozyskanie finansowania kredytem obrotowym w porównaniu z możliwością finansowania private equity czy venture capital.
Kto ma większe szanse na zdobycie kredytu obrotowego?
Firmy muszą zagwarantować bankowi odpowiednie obroty na rachunku bankowym, aby mieć możliwość spłaty kredytu. Zdecydowanie większe szanse na uzyskanie kredytu mają przedsiębiorstwa z dużą siecią kontrahentów. Terminowe wpłaty od partnerów biznesowych mają większą wartość dodaną niż wpływy np. zwrotu podatku lub dywidendy. Warto podkreślić, że banki analizują rachunek bieżący przez cały okres kredytowania.
Duże banki komercyjne dedykują oferty kredytów obrotowych firmom, które:
- posiadają u nich rachunki bieżące (lub zobowiążą się do ich otwarcia),
- zdolność kredytową,
- status ekonomiczno-finansowy kategorii normalny lub pod obserwacją.
Rodzaje kredytu obrotowego
Wśród kredytów obrotowych dominują kredyty krótkoterminowe, rzadziej występują średnioterminowe (po przedłużeniu kredytu krótkoterminowego). Kredyt obrotowy może być przyznany w polskiej walucie lub dewizach. Główny podział obejmuje kredyty obrotowe odnawialne i nieodnawialne.
Szczególnym rodzajem kredytu jest kredyt obrotowy z gwarancją de minimis
Z gwarancjami
Od lipca 2018 roku rządowy program gwarancji de minimis funkcjonuje jako trwały instrument wsparcia przedstawicieli małych i średnich przedsiębiorstw. Jest to forma pomocy publicznej przy zabezpieczeniu kredytów obrotowych i inwestycyjnych dostępna w bankach, które zawarły umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Gwarancja de minimis jest płatną formą zabezpieczenia kredytu o maksymalnej wartości 200 000 euro na wypadek niewypłacalności kredytobiorcy – przedsiębiorstwa sektora MŚP.
Pod hipotekę
W swojej ofercie banki posiadają specjalne kredyty hipoteczne dla firm będące korzystną alternatywą dla kredytów firmowych. Środki w ramach kredytu hipotecznego są z kolei przyznawane jednorazowo i długoterminowo. Kredyty obrotowe pod zastaw hipoteki przyznaje się przedsiębiorstwom wysokiego ryzyka, tj. firmom nowo powstałym, które są na początku swojej działalności. Rozwiązanie to nie należy do najkorzystniejszych z dostępnych na rynku.
Konsorcjalny
Kredyt konsorcjalny jest rzadkim przypadkiem wśród kredytów obrotowych. Ta forma finansowania polega na przyznaniu środków jednemu kredytobiorcy przez grupę kredytodawców. Kredyty konsorcjalne dominują wśród kapitałochłonnych kredytów inwestycyjnych.
Kredyt obrotowy nieodnawialny
Kredyt obrotowy nieodnawialny ma schemat funkcjonowania taki sam jak tradycyjne kredyty rachunkowe. Kredytobiorca ma wyznaczony w umowie limit kredytu. Podczas wydawania środków pozyskanych od banku limit kredytowy pomniejsza się o wydaną kwotę. Nie następuje zatem automatyczne przywrócenie limitu kredytowego w odróżnieniu od kredytu odnawialnego.
Kredyt obrotowy odnawialny
Kredyt odnawialny to nic innego jak kredyt rewolwingowy. Przedsiębiorstwo uzyskuje od banku na konto środki pieniężne, z których może korzystać wedle uznania. Każdorazowa spłata kredytu powoduje jego odnowienie o spłaconą uprzednio kwotę. Firma ma możliwość wielokrotnego wykorzystania limitu kredytu bez przekraczania go. Kredyt ten przyznawany jest na czas 12 miesięcy opcjonalnie z możliwością przedłużenia okresu kredytowania o maksymalnie 24 miesiące.
Koszt kredytu obrotowego
Koszt kredytu obrotowego jest kwestią indywidualną – zależy od:
- wynegocjowanych z bankiem warunków,
- okresu kredytowania,
- wartości środków pieniężnych udostępnionych przez bank.
Oprocentowanie kredytu (marża powiększona o stawkę bazową) nie jest jedyną opłatą składającą się na koszt tego produktu finansowego. Dodatkowo tworzą go:
- prowizja dla banku,
- opłaty za prowadzenie rachunku bankowego,
- szereg opłat dodatkowych (w tym opłata za rozpatrzenie wniosku).
Oprocentowanie kredytu obrotowego
Oprocentowanie kredytu tworzące jego koszt stanowi marża bankowa powiększona o stawkę bazową WIBOR. Jest to więc wartość uzależniona od wyniku negocjacji z bankiem.
Umowa kredytu obrotowego
Umowa kredytu obrotowego zawiera wszelkie ustalenia powstałe w wyniku negocjacji z kredytodawcą. Każda umowa kredytowa musi zawierać koszt udzielonego finansowania. Ważne jest zatem szczegółowe przeanalizowanie dokumentu przez kredytobiorcę, aby uniknąć niepożądanych opłat dodatkowych, zwłaszcza w przypadku nieterminowej spłaty zobowiązań.
Kredyt obrotowy a księgowość
Kredyt obrotowy w księgach rachunkowych winien widnieć jako zobowiązanie krótkoterminowe po stronie pasywów. Koszt kredytu, tj. odsetki, prowizja lub opłaty dodatkowe związane z obsługą rachunku, tworzy koszty finansowe w danym okresie rozliczeniowym.
W przypadku kredytu obrotowego w dewizach każda transakcja wyceniana jest według kursu banku centralnego z dnia poprzedzającego wykonanie transakcji.
Jak dostać kredyt obrotowy?
Procedurę ubiegania się o kredyt obrotowy przedsiębiorca może rozpocząć poprzez wypełnienie formularza kontaktowego na stronie internetowej wybranego banku. Aby uzyskać kredyt obrotowy, niezbędne jest złożenie wniosku o przyznanie kredytu w odpowiedniej placówce. Przy tym nie można zapomnieć o przygotowaniu wymaganych dokumentów (wykaz niezbędnych załączników przedstawia kredytodawca). Warunki kredytu ustalane są poprzez indywidualne negocjacje z bankiem.
W jakim banku wziąć kredyt obrotowy?
W Internecie przedsiębiorcy zainteresowani pozyskaniem finansowania poprzez kredyt obrotowy znajdą oferty kalkulatorów kredytowych. Zatem należy mieć na uwadze, że podawane na takich stronach stawki są orientacyjne, ponieważ koszt i warunki kredytu obrotowego zależą od indywidualnych ustaleń z kredytodawcą. Wśród najpopularniejszych banków, które oferują kredyty obrotowe, są banki komercyjne, m.in. Pekao SA, PKO BP, Millennium Bank, ING Bank Śląski czy Alior Bank. Zadłużone lub nowo powstałe firmy mogą skorzystać również z oferty instytucji parabankowych, w tym SKOK-ów.
Wybierając kredytodawcę, należy pamiętać o tym, że część banków podpisała umowę z BGK i oferuje kredyt z gwarancją de minimis. Ważne jest również, aby mieć na uwadze, że niektóre podmioty finansowe pobierają opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego.
Może Cię również zainteresować:
Jak przyśpieszyć płatność za fakturę – rozwiązanie na czas kryzysu
Kredyt obrotowy a płynność finansowa
Kredyt obrotowy to produkt służący do pokrycia zobowiązań powstałych w wyniku działalności bieżącej przedsiębiorstwa, który służy do poprawy płynności finansowej firmy jako alternatywne źródło finansowania.
Kredyt obrotowy a inwestycyjny
Środki pieniężne uzyskane w wyniku kredytu inwestycyjnego uruchamiane są na podstawie faktur, które dostarcza kredytobiorca. Wówczas bank przekazuje podane na fakturach kwoty na odpowiedni rachunek. W przypadku kredytu obrotowego przedsiębiorca otrzymuje środki na rachunek bankowy i może je rozdysponować według uznania na działalność bieżącą.
Kredyt obrotowy a faktoring
Faktoring to usługa finansowa, która polega na nabyciu przez faktora (finansującego) wierzytelności od faktoranta (przedsiębiorstwa). Dedykowana jest ona firmom korzystającym z kredytu kupieckiego lub szukającym alternatywnych źródeł finansowania działalności bieżącej.
Kredyt obrotowy a leasing
Środki z kredytu obrotowego nie powinny być wykorzystywane na inwestycje np. w maszyny. Ze środków dostępnych na rachunku można jednak spłacać zobowiązania powstałe w wyniku leasingu samochodu, maszyny lub nieruchomości.
Podsumowanie
Kredyt obrotowy jest jednym z najatrakcyjniejszych rozwiązań mających na celu poprawę płynności finansowej. Kluczowe w tym rodzaju finansowania są negocjacje z finansującym, które mogą uczynić kredyt obrotowy tańszą alternatywą dla pożyczek czy usług faktoringowych.
To jest zaktualizowana wersja wpisu z 2018.
