Czym jest karta pojazdu?
Karta pojazdu to jeden z podstawowych dokumentów urzędowych związanych z samochodem. W przeciwieństwie do dowodu rejestracyjnego jest przypisana na stałe do konkretnego pojazdu i nie zmienia się nawet mimo zmiany właściciela. Karta jest niezwykle istotna, ponieważ dokumentuje całą historię samochodu, łącznie z danymi właścicieli i wszelkimi zmianami dokonywanymi w pojeździe. Karta pojazdu jest szczególnie ważna podczas rejestracji samochodu oraz przy transakcji kupna-sprzedaży. Dzięki niej można dowiedzieć się prawdy o kupowanym pojeździe: ilu miał właścicieli, co było w nim zmieniane, jakie było jego przeznaczenie itd.
Jak wygląda karta pojazdu?
Karta pojazdu ma formę książeczki zbliżonej wielkością do paszportu i okładkę w kolorze bordowym.
Jaka instytucja wydaje kartę pojazdu?
Karta pojazdu wydawana jest przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych – ma indywidualny numer i stosowne zabezpieczenia druku i papieru, dlatego bardzo trudno ją podrobić.
Podstawa prawna
Karta pojazdu została wprowadzona 1 lipca 1999 roku na podstawie ustawy Prawo o ruchu drogowym1. Zgodnie z nią każdy pojazd mechaniczny zarejestrowany w Polsce po 30 czerwca 1999 roku musi posiadać swoją kartę. Karta nie jest wystawiana dla pojazdów zarejestrowanych przed tym terminem (z wyjątkiem aut sprowadzanych z zagranicy). Szczegółowe informacje o karcie pojazdu określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 października 2003 r. w sprawie warunków i trybu wydawania kart pojazdów, wzoru karty pojazdu oraz jej opisu 2.
Co zawiera karta pojazdu?
W karcie pojazdu zawarte są wszystkie informacje na temat pojazdu, do którego jest przypisana, takie jak:
- dane identyfikacyjne pojazdu, w tym: marka, typ, model pojazdu, rodzaj i przeznaczenie pojazdu, numer identyfikacyjny VIN, numer silnika oraz jego pojemność i moc, dopuszczalna masa całkowita pojazdu, dopuszczalna masa całkowita ciągniętej przyczepy, liczba miejsc, numer świadectwa homologacji, rok produkcji, dopuszczalna ładowność, liczba osi, największy dopuszczalny nacisk osi,
- parametry techniczne pojazdu wraz z wszelkimi dokonywanymi w nim zmianami, np. wymiana silnika, montaż i demontaż haka, montaż i demontaż instalacji LPG,
- dane właściciela (pierwszego i kolejnych): imię i nazwisko, adres, PESEL / REGON itd.,
- informacje potwierdzające pierwszą i kolejne rejestracje pojazdu (łącznie z wydanymi duplikatami tablic rejestracyjnych, jeśli takie były).
Przeznaczenie pojazdu
W karcie można znaleźć też wzmianki urzędowe na temat tego, jakie było przeznaczenie auta (np. taksówka czy pojazd służący do nauki jazdy).
Aktualizowanie karty
Zgodnie z prawem karta powinna być nieustannie aktualizowana.
Jakie informacje powinny być aktualizowane?
Jak można przeczytać w pouczeniu znajdującym się w karcie: „w razie zmiany właścicieli i/lub numeru rejestracyjnego, parametrów technicznych bądź innych adnotacji właściciel jest zobowiązany wystąpić z wnioskiem o ich wpisanie do uprawnionego organu”.
Do czego potrzebna jest karta pojazdu?
Karta pojazdu jest niezbędna przy wykonywaniu w Powiatowym Urzędzie Komunikacji wszystkich czynności związanych z samochodem. Okazanie karty pojazdu jest wymagane m.in. podczas rejestracji samochodu, zarówno nowego, jak i używanego.
Sytuacje wyjątkowe
Istnieją sytuacje, kiedy dopuszcza się rejestrację pojazdu bez przedstawienia karty:
- jeśli pojazd został zarejestrowany przed 1 lipca 1999 roku (nie dotyczy samochodów sprowadzonych z zagranicy),
- jeżeli pojazd został zakupiony po przepadku na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (przy rejestracji auta sprowadzonego z zagranicy),
- gdy rejestruje się pojazd zabytkowy.
W pozostałych sytuacjach bez karty pojazdu nie uda nam się zarejestrować samochodu.
Karta pojazdu a ruch drogowy
Karta pojazdu, w przeciwieństwie do dowodu rejestracyjnego, nie jest wymagana w ruchu drogowym. Zgodnie z pouczeniem zawartym w karcie należy chronić ją przed utratą lub zniszczeniem, najlepiej więc trzymać ją w domu w bezpiecznym miejscu.
Jak uzyskać kartę pojazdu?
Jeśli kupujemy nowy samochód (z polskiego salonu), zgodnie z art. 77 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym obowiązek wydania karty pojazdu leży po stronie jego producenta lub importera.
W przypadku samochodu sprowadzanego z zagranicy kupujący musi sam zadbać o wydanie karty, udając się do urzędu rejestrującego właściwego dla swojego miejsca zamieszkania. Karta pojazdu zostaje wydana przez starostę po złożeniu wszystkich wymaganych dokumentów i uiszczeniu opłaty w wysokości 75,50 zł (wraz z opłatą ewidencyjną).
Przy zakupie pojazdu używanego zarejestrowanego w Polsce po 30 czerwca 1999 roku podmiotem zobowiązanym do przekazania nam karty pojazdu jest sprzedający. Jeśli jej nie posiada, może to być znak, że auto pochodzi z nielegalnego źródła.
Co zrobić w przypadku utraty karty pojazdu?
W razie utraty karty pojazdu należy wyrobić nową. W tym celu trzeba udać się do właściwego wydziału komunikacji, pokazać dowód rejestracyjny wraz z ubezpieczeniem oraz złożyć stosowne oświadczenie o utracie karty. Uwaga! Oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań (zgodnie z art. 233 Kodeksu karnego). Opłata za wydanie duplikatu wynosi 75 zł.
Zgubiona karta przed rejestracją
Jeśli karta została zgubiona jeszcze przed pierwszą rejestracją pojazdu, urząd może wydać wtórnik dopiero, gdy właściciel przedstawi pisemną informację o pojeździe od producenta albo importera. W sytuacji, gdy karta została utracona przed zarejestrowaniem pojazdu na nowego właściciela, wtórnik zostaje wystawiony w urzędzie właściwym dla jego miejsca zamieszkania. Dokument można wydać pod warunkiem, że urząd, który poprzednio rejestrował samochód, wystawi zaświadczenie potwierdzające dane zawarte w utraconym dokumencie.
Zniszczenie karty
O wtórnik karty należy postarać się również w sytuacji, gdy karta uległa zniszczeniu w stopniu powodującym jej nieczytelność. Organ rejestrujący wydaje duplikat po:
- przedstawieniu pisemnego wniosku,
- przedłożeniu dowodu rejestracyjnego pojazdu,
- oddaniu uszkodzonej karty.
Podobnie wygląda sytuacja, gdy w oryginalnej karcie nie ma już miejsca na nowe wpisy.
Nieuczciwe praktyki
„Zgubiona karta pojazdu” to dość częsta praktyka nieuczciwych handlarzy aut, stosowana w celu wymazania niewygodnej historii pojazdu. We wtórniku wydawanym przez urząd komunikacji nie ma już informacji, które chce zataić nierzetelny sprzedawca. Decydując się na zakup używanego samochodu bez oryginalnej karty pojazdu, warto więc zachować szczególną ostrożność.
Karta pojazdu a złomowanie
Karta pojazdu jest wymagana również podczas złomowania pojazdu (zob. też szkoda całkowita).
Jaka ustawa reguluje obowiązki dot. złomowania pojazdu?
Zgodnie z art. 19 Ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (zob. Dz. U. z 2016 r. poz. 803 z późn. zm.) właściciel pojazdu wycofanego z eksploatacji, przekazując pojazd do stacji demontażu, zobowiązany jest okazać m.in. kartę pojazdu (jeżeli była wydana).
Co zrobić w przypadku utraty karty pojazdu?
W przypadku utraty karty pojazdu trzeba udać się po poświadczenie jej wydania do odpowiedniego wydziału komunikacji. Niektóre stacje demontażu nie wymagają poświadczenia karty z urzędu. Wystarcza im pisemne oświadczenie spisywane wraz z pracownikiem podczas przekazywania auta.
Warto wiedzieć! Ministerstwo Infrastruktury zapowiada wprowadzenie zmian zmierzających m.in. do likwidacji karty pojazdu. Przestanie ona być potrzebna, gdy ruszy system Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców.
