Private equity a venture capital – definicja
Private equity (PE) to wszelkie inwestycje na niepublicznym rynku kapitałowym w celu osiągnięcia średnio- i długoterminowych zysków z przyrostu kapitału. Z kolei inwestycje venture capital dotyczą głównie przedsiębiorstw w początkowej fazie rozwoju (seed stage, start-up)1.
Każda inwestycja venture capital jest zatem inwestycją typu private equity, jednak nie każda transakcja PE jest transakcją VC.
Private equity a venture capital – różnice i podobieństwa
Zarówno wyspecjalizowane podmioty venture capital, jak i fundusze private equity gromadzą środki, które następnie inwestowane są w przedsięwzięcia obarczone dużym ryzykiem niepowodzenia. Pierwsze z nich z uwagi na wiek spółek będących przedmiotem zainteresowania funduszy VC. Fundusze PE z kolei dostarczają kapitału inwestycjom o zdecydowanie większej wartości. Obydwa sposoby lokowania kapitału charakteryzują się podobnym horyzontem czasowym obejmującym od 3 do 7 lat trwania aktywnego wsparcia ze strony inwestorów. Kolejną cechą wspólną obu transakcji jest ich cel: osiągnięcie jak najwyższej stopy zwrotu z inwestycji.
Rodzaje rynku private equity
Wyróżnia się dwa główne rodzaje rynku inwestycji private equity:
- formalny,
- nieformalny.
Rynek formalny a nieformalny
Wśród uczestników rynku formalnego można wymienić:
- banki,
- wyspecjalizowane komercyjne przedsiębiorstwa zarządzające funduszami,
- rządowe programy inwestycyjne.
Nieformalny rynek jest zaś tworzony przez indywidualnych inwestorów nazywanych business angels. Nie podlega on szczegółowym normom w przeciwieństwie do spółek kapitałowych formalnego rynku.
Lokowanie kapitału
Na rynku formalnym dominują trzy rodzaje lokowania kapitału2:
- venture capital – inwestycje kapitałowe w przedsiębiorstwa rozwijające się, dawca kapitału staje się współudziałowcem, który ma istotny wpływ na strategię finansową i menedżerską,
- buyout capital – tzw. wykup menedżerski za pomocą kapitału dłużnego,
- mezzanine capital – rodzaj finansowania zewnętrznego firm, w które zainwestował wcześniej fundusz venture capital.
Rynek formalny private equity
Rynek formalny zrzesza komercyjne i publiczne podmioty, które jako pośrednicy zarządzają kapitałem. Rozróżnia się podział jego uczestników ze względu na pochodzenie kapitału, który lokują w innowacyjne przedsiębiorstwa:
- independent organizations – zarządzają kapitałem pochodzącym z niezależnych źródeł,
- captivate organizations – jednostki będące własnością banków, funduszy emerytalnych, firm ubezpieczeniowych,
- government sector – zarządzają kapitałem pochodzącym ze środków publicznych.
Rynek nieformalny private equity
Inwestorzy indywidualni działający na nieformalnym rynku bezpośrednio inwestują swój kapitał w rozwijające się przedsiębiorstwa. Doświadczeni aniołowie biznesu inwestują nie tylko swój kapitał, ale też własny czas, aktywnie biorąc udział w realizowanych projektach. Często mają oni swój wkład już na poziomie przygotowywania biznesplanu przedsiębiorstwa. W odróżnieniu od wyspecjalizowanych ekspertów z funduszy PE inwestorzy indywidualni nie mają zaplecza analityków do przeprowadzenia analizy due diligence, która jest niezbędna do oceny prawdopodobieństwa sukcesu transakcji.
Wady i zalety finansowania private equity
Największą zaletą dla przedsiębiorstwa objętego opieką inwestora private equity jest pozyskanie finansowania bez względu na wysokość istniejącego już długu czy wartość zaciągniętego w banku kredytu obrotowego. Nie ma również znaczenia, w jakiej fazie działalności znajduje się firma. W odróżnieniu od pożyczek pod zastaw w przypadku finansowania PE nie wymaga się zabezpieczenia transakcji w formie np. hipoteki. Banki i pożyczkodawcy oczekują często zaświadczeń o dochodach osiąganych przez przedsiębiorstwo, fundusze private equity zwracają zaś uwagę na potencjał przedsiębiorstwa i jego rozwoju.
Właściciel firmy może realizować swoje projekty i rozwijać oferowany produkt przy pomocy funduszu PE, który oferuje pomoc m.in. jako:
- doradca podatkowy,
- wsparcie menedżerskie,
- platforma networkingowa.
Wartość finansowania
Finansowanie oferowane przez inwestorów z rynku formalnego, a także nieformalnego może sięgać nawet do 100%, aby osiągnąć wzrost wartości firmy. Opieka aniołów biznesu, funduszy private equity i venture capital jest gwarantem dynamicznego rozwoju przedsiębiorstwa.
Wady – private equity a autonomia
Pozyskanie środków w wyniku private equity skutkuje zdobyciem współudziałowca – niezależnie od tego, na jakim etapie znajduje się przedsiębiorstwo. Wynikiem tego jest pomniejszenie autonomii założycieli firmy, której nie utraciliby, decydując się na realizację swojego pomysłu poprzez np. platformę crowdfundingową.
Jakie znaczenie ma zdobycie współudziałowca?
Dotychczasowa władza właścicieli dzielona jest z nowym partnerem – funduszem, który ma duży wpływ na decyzje strategiczne. Powstają również nowe obowiązki takie jak sporządzanie raportów okresowych dla inwestora.
Należy także pamiętać, że nie każda inwestycja kończy się sukcesem. W przypadku fiaska finansujący wycofuje się w wyniku dezinwestycji poprzez umorzenie swojej aktywności w firmie.
Rodzaje wsparcia dla firm w private equity
Transakcje private equity z założenia wymagają dużej uwagi i zaangażowania ze strony inwestora. Duże ryzyko, jakim obarczona jest inwestycja, minimalizuje się poprzez wsparcie z zakresu:
- doradztwa podatkowego i prawnego,
- managementu,
- transferu know-how.
Analiza operacyjna i finansowa
Fundusze private equity wykonują badanie due diligence.
Czym jest due diligence?
Due Diligence to staranna i szczegółowa analizą działalności operacyjnej i finansowej przedsiębiorstwa. Dzięki temu w momencie podjęcia się inwestycji dowiadujemy się, jakie działy muszą przejść restrukturyzację, aby wyniki firmy mogły zostać poprawione.
Wsparcie w postaci managementu i transferu know-how
Celem finansujących jest dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa i wzrost jego wartości. Podstawę do dynamizacji działań zespołu stanowi doświadczona kadra zarządzająca. Fundusze oferują wsparcie menedżerskie i powołują do zarządu wykwalifikowanych zarządców. Dodatkowo dają przedsiębiorcom możliwość networkingu z potencjalnymi kontrahentami, którzy współpracują lub współpracowali z danym funduszem.
Doświadczenie funduszy i sprawny transfer know-how z zakresu optymalizacji procesów pozwalają firmom na realizację kilku projektów rozwojowych naraz. Renoma, którą wypracowały fundusze, działa na wizerunkową korzyść przedsiębiorstw.
Podsumowanie
Efektywne wykorzystanie możliwości płynących z rozwoju inwestycji typu private equity jest bodźcem nie tylko dla przedsiębiorstw z mikroekonomicznego punktu widzenia, ale też dla całej gospodarki. Lokowanie kapitału w młode i przede wszystkim innowacyjne spółki pozwala na rozwój technologii we wszystkich dziedzinach od telekomunikacji po medycynę. Dzięki podobnym inwestycjom tzw. garażowe firmy dostają szansę na karierę pokroju gigantów takich jak Google, Facebook czy Amazon.
