W pierwszej kolejności konieczne jest poznanie definicji obydwu terminów, które rozjaśnią, jak należy rozumieć RRSO, a jak oprocentowanie. Jest to wiedza absolutnie niezbędna, aby w przyszłości móc świadomie wziąć kredyt lub pożyczkę na jasnych i klarownych zasadach. Pojęć tych nie można ze sobą utożsamiać, są to bowiem dwie zupełnie różne wartości, które mają wpływ na ostateczną wysokość kredytu lub pożyczki.
- RRSO – czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania, pozwala zobrazować całkowity koszt otrzymanego kredytu lub pożyczki. RRSO to więc połączenie wszystkich mniejszych kosztów związanych z konkretnym produktem finansowym, jakie oferuje bank lub instytucja pozabankowa. Wartość ta uwzględnia odsetki, prowizję oraz ewentualne usługi dodatkowe, takie jak ubezpieczenie. RRSO to więc termin znacznie szerszy i dużo bardziej rozbudowany niż oprocentowanie.
- Oprocentowanie – jest to wartość wyrażana w procentach i określa się ją w skali roku. Jest to składowa kosztów kredytu, a nie wartość całkowita. Wysokość oprocentowania jest ustalana przez instytucje bankowe i firmy pożyczkowe. Procent ten nie może jednak przekraczać maksymalnej wartości, jaka określana jest przez przepisy Kodeksu Cywilnego i ustawę antylichwiarską. Oprocentowanie wskazuje więc stopę procentową, na podstawie której instytucje finansowe naliczają stosowne odsetki od udzielonej kwoty kredytu lub pożyczki.
Na podstawie definicji obu tych terminów widać już pierwszą różnicę. RRSO pokazuje całkowity koszt zobowiązania finansowego, a oprocentowanie jedynie jego niewielką część (zob. RRSO – co to jest i jak wpływa na koszt kredytu?). Wiedza ta pozwala w przyszłości wyeliminować ryzyko zaciągnięcia kredytu lub pożyczki, na którą potencjalnego kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy nie będzie stać, z uwagi na niedoszacowanie całkowitego kosztu zobowiązania i wzięcie pod uwagę jedynie oprocentowania.
Jak obliczyć RRSO i oprocentowanie i co składa się na te wyliczenia?
Różnica pomiędzy RRSO, a oprocentowaniem jest widoczne także w kwestii obliczania obu tych wartości. Na wartość RRSO składa się znacznie więcej czynników aniżeli na oprocentowanie.
Wysokość RRSO oblicza się poprzez ujęcie czynników takich jak na przykład:
- oprocentowanie nominalne kredytu lub pożyczki,
- prowizja dla instytucji finansowej za udzielenie kredytu lub pożyczki,
- koszty związane z ubezpieczeniem obowiązkowym i dodatkowo wykupionymi polisami,
- koszty związane z ewentualnymi zabezpieczeniami,
- koszty rachunku, jaki został otwarty dla zautomatyzowania procesu opłacania rat,
- koszty związane z opłatą za rozpatrzenie wniosku, jaka pojawia się w niektórych firmach chwilówkowych.
RRSO pozwala więc obliczyć rzeczywistą wartość kredytu lub pożyczki, która uwzględnia wszystkie koszty, jakie kredytobiorca lub pożyczkobiorca będzie musiał opłacać w ramach zaciągniętego zobowiązania finansowego.
Wysokość oprocentowania zwykle jest stałą wartością, którą określają instytucje bankowe i pozabankowe w chwili podpisania umowy kredytowej lub pożyczkowej. Inaczej wygląda to w przypadku kredytów hipotecznych, ponieważ wówczas oprocentowanie wylicza się poprzez uwzględnienie stopy bazowej i marży. W takich przypadkach nie stosuje się jednak RRSO. Obecnie w naszym kraju oprocentowanie nie może przekroczyć 10% w skali roku. Dlaczego? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta – ustawowa wysokość odsetek to bowiem wartość 5% w skali roku. Według przepisów Kodeksu Cywilnego, które mówią o dwukrotności takiej wartości, daje to maksymalną stawkę w wysokości 10% w skali roku.
Wysokość RRSO a wysokość oprocentowania
RRSO właściwie zawsze będzie wyższe niż oprocentowanie i nigdy niższe. Nie ma w tym nic dziwnego, bowiem jak już wyżej opisaliśmy, na wysokość RRSO wpływa zdecydowanie więcej czynników, a oprocentowanie jest wyłącznie jedną z jego składowych.
RRSO jest wyższe nawet wtedy gdy z kredytem lub pożyczką nie wiążą się żadne inne koszty dodatkowe, tzn. instytucja bankowa lub pozabankowa nie pobiera prowizji, kredyt lub pożyczka nie podlega żadnym ubezpieczeniom ani zabezpieczeniom, ani też nie został utworzony specjalny rachunek dla kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy. Dzieje się tak dlatego, że RRSO z uwagi na spłatę zobowiązania w ratach zawsze będzie wyższe niż wartość samego oprocentowania, ponieważ system ratalny i częstotliwość spłat również pośrednio wpływa na wysokość wskaźnika RRSO(zob. Wikipedia).
Kiedy więc RRSO będzie miało taką samą wartość jak oprocentowanie? Wyłącznie w sytuacji, kiedy zobowiązanie zostanie spłacone jednorazowo w postaci jednej całościowej raty. Warto pamiętać o tych wszystkich kryteriach na etapie zaciągania kredytu lub pożyczki, dzięki czemu ostateczna wysokość rat nie będzie zadziwiająco wysoka na etapie spłacania wbrew początkowym ustaleniom.
